Khi nhắc đến cụm từ “người đồng tính nam” trong phim, hình ảnh đầu tiên hiện lên trong suy nghĩ của bạn là gì?
Trên phim, những nhân vật đồng tính nam chủ yếu được khắc họa theo hai hướng dựa trên cách họ thể hiện giới tính của mình (gender expression) qua hành vi, quần áo, kiểu tóc, giọng nói hay các đặc điểm cơ thể: người đồng tính nam ‘nữ tính’ (effeminate gay) và người đồng tính nam ‘nam tính’ (masculine gay). Ở một số quốc gia Đông Nam Á, tiêu biểu là Thái Lan, hướng thứ nhất dường như được ưa chuộng hơn cả.
Hình ảnh những người đồng tính nam trong đó thường được khắc họa khá “một chiều” với những ngộ nhận, những đặc điểm thuộc “tính nữ” quá đà , vô hình trung đã lan tỏa và khắc sâu những hình ảnh chưa toàn diện về cộng đồng này, dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng.
Vậy những ngộ nhận đó là gì và hệ quả của chúng ra sao?
NGƯỜI ĐỒNG TÍNH NAM LÚC NÀO CŨNG “ĐIỆU”, ĂN MẶC MÀU MÈ, LÒE LOẸT, CÓ CỬ CHỈ ĐIỆU BỘ “NỮ TÍNH”?
Hình ảnh những nhân vật đồng tính nam trong phim luôn “ăn diện” nổi bật, chói lọi với những tone màu không-được-coi là nam tính khi kết hợp với nhau như hồng neon, vàng neon, hồng phấn có quen thuộc với bạn không? Trong nhiều bộ phim truyền hình Thái Lan, nhân vật đồng tính nam thường xuất hiện trên màn ảnh với ngoại hình này như một nét đặc trưng của phim. Khán giả, do vậy, cũng phần nào bị ảnh hưởng và tự họa chân dung những người gay khác tương tự.
Thực tế thì, không phải người đồng tính nam nào cũng có cách ăn mặc “lồng lộn” như vậy. Họ vẫn có thể mặc những tone màu trung tính đơn giản, hay những trang phục không hề “lố” như cách mà một số bộ phim vẫn khắc họa cho khán giả. Thể hiện giới (gender expression) bên ngoài không nói lên một người có thuộc cộng đồng LGBT+ hay không.
Biết là thế, nhưng phải chăng những bộ phim khắc họa nhân vật đồng tính nam một chiều đã và vẫn đang xuất hiện dày đặc, “mưa dầm thấm lâu” khiến những hình ảnh cách ăn mặc đầy định kiến về người đồng tính nam vẫn xuất hiện như một ví dụ điển hình khi nhắc đến họ?
NGỘ NHẬN THỨ HAI: NGƯỜI ĐỒNG TÍNH NAM TÍNH TÌNH “XÉO SẮC”, ĐANH ĐÁ LUÔN CHƠI VỚI MỘT HỘI BẠN THÂN LÀ NỮ?
Một định kiến nữa mà một số bộ phim đã tạo nên về người đồng tính nam: trong một nhóm bạn nữ, tuyệt vời nhất là sẽ có một anh bạn gay, bên cạnh việc chia sẻ tâm sự như những người bạn thông thường, người bạn gay này sẽ cho các cô bạn nhiều tips hữu ích về ăn mặc, hẹn hò. Những anh bạn gay này cũng sẵn sàng “xù lông” bảo vệ bạn mình một cách vô cùng đanh đá, xéo sắc.
Xuất hiện rất nhiều trong phim ảnh dưới tư cách một người “cố vấn” như thế, chỉ chơi được với các bạn nữ, người đồng tính nam nào cũng như thế hay sao, khi rõ ràng, sở thích và nhu cầu kết bạn của mỗi người là khác nhau?
HỆ QUẢ LÀ GÌ?
Không thể phủ nhận, phim ảnh là một trong những hình thức giải trí phổ biến nhất đối với tất cả mọi người. Bên cạnh mục đích giải trí đơn thuần, sự tiếp xúc thường xuyên với các hình tượng được khắc họa trong phim là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức của mỗi người về một vấn đề, đặc biệt là những người chưa có trải nghiệm cá nhân thực tế về vấn đề đó. Chính vì thế, hướng khai thác nhân vật đồng tính nam thiếu tính đa dạng như vậy vô tình khiến cho người xem tiếp nhận thông tin chưa hoàn chỉnh về người đồng tính nam, về lâu dài gia tăng định kiến với cộng đồng này.
Song song với đó, những nhân vật đồng tính nam kể trên được khắc họa với những đặc điểm thuộc “tính nữ” nhưng lại có phần hơi quá đà, đặc biệt trong nhiều bộ phim Thái Lan, chủ yếu xuất hiện như một yếu tố gây cười. Việc này khiến những phẩm chất “tính nữ” kia trở nên cợt nhả, có phần mỉa mai, và cho thấy việc tính nữ (femininity) dường như đang không được đề cao bằng tính nam (masculinity).
Việc miêu tả người đồng tính nam theo cách thái quá như thế cũng khiến nam giới “ngại” thể hiện ra những khía cạnh “nữ tính” vì nỗi sợ bị hiểu nhầm về xu hướng tính dục của mình. Khuôn mẫu người đồng tính nam như vậy đã từng xuất hiện dày đặc và vô hình trung tạo nên một định kiến mới trong chính tâm thức những người thuộc cộng đồng này, nhất là những người vẫn còn “loay hoay” với thể hiện giới tính của mình (gender expression), ép khuôn họ theo một hướng nhất định thay vì khuyến khích sự thể hiện cá nhân.
Tuy rằng hiện nay, đã có nhiều bộ phim xây dựng hình ảnh đa dạng và toàn diện hơn về người đồng tính nam, nhưng liệu những bộ phim ấy có sức lan tỏa đến đâu, so với những luồng định kiến về người gay đã ăn sâu vào tiềm thức nhiều thế hệ một phần “nhờ” vào những bộ phim “một chiều” trước đó?
